Tijdens het weekend van 30/4 en 1/5 geef ik samen met Remke Kamphuis een tweedaagse cursus in het Oost West Centrum waarin we focussen op het Innerlijke Kind binnen het persoonlijkheidsmodel van het Enneagram.
Het Enneagram is nog vrij onbekend in België, maar ik ben er vanaf mijn eerste kennismaking nu al meer dan 10 jaar geleden gefascineerd door. Vooral omdat het keer op keer bewijst hoe juist en nauwkeurig het de verschillende persoonlijkheden omschrijft. Andere mensen worden plots zo voorspelbaar. Met zoveel begrip voor een ander zou je haast zeggen dat het saai wordt, maar ik ben dan ook niet erg gesteld op dat soort spanning. Voor wie een klein beetje kennis van het Enneagram heeft, heb ik daarmee ook meteen mijn eigen Enneagramtype verklapt 😀 ! (Soms herken je heel duidelijk iemands Enneagramtype, alsof het op het voorhoofd gegraveerd staat, maar lang niet altijd. En gokken op basis van iemands gedrag kan tot heel verkeerde conclusies leiden.)
Op het eerste gezicht lijkt het Enneagram gewoon nog een systeem om mensen in hokjes te stoppen. Maar kijk twee keer en je ziet dat het iets essentieels beschrijft: je kernstrategie om de werkelijkheid te begrijpen, je fundamentele levenshouding. Als je het systeem onderzoekt en de inzichten vergelijkt met je eigen ervaring, zul je versteld staan van de diepte en nauwkeurigheid ervan.
Wanneer mensen voor het eerst hun Enneagramstijl identificeren, voelen zij zich vaak ongemakkelijk hoe gedetailleerd de kern van hun psyche daarin wordt blootgelegd. Het Enneagram lijkt vooral onze minder aantrekkelijke kenmerken te belichten.
Het Enneagram is namelijk erg specifiek over leugens die we onszelf vertellen, de maskers die we voor anderen dragen en de excuses die we gebruiken waarom we niet dat krijgen wat we eigenlijk willen. Het laat ons onomwonden zien hoe wij verstrikt raken in gewoonten van perceptie, hoe we onze blinde vlekken negeren en onze illusies en ijdelheden actief blijven verdedigen.
Door bepaalde gevoeligheden waarmee we geboren zijn en ervaringen die we in onze vroege jeugd hebben meegemaakt hebben we voor onszelf een bepaald wereldbeeld gecreëerd. Mettertijd hebben we onze verwachtingen en veronderstellingen aan dit wereldbeeld aangepast. Maar soms hebben we het mis.
Het Enneagram windt er geen doekjes om. Het kan pijnlijk de vinger op de wonde leggen, maar als je je ermee inlaat wordt het nut van deze inzichten snel duidelijk.
Eenmaal je je Enneagramstijl leert kennen, zal je duidelijk zien waarom je denkt en handelt zoals je doet. Het zal je diepe overtuigingen blootleggen die jouw waarneming hebben gekleurd. Bepaalde aspecten van je gedrag die jezelf onthutsend vindt zullen plotseling duidelijk worden.
Kennis van je Enneagramtype zal je helpen om afstand te nemen en jezelf onpartijdig te observeren. Je zal je eigen gedrag minder persoonlijk te nemen. Je zal kunnen zien hoe je dagelijkse handelingen worden geleid door een centraal patroon.
Je Enneagrampatroon is samengesteld uit gewoontegevoelens, overtuigingen, houdingen, persoonlijke mythen en herinneringen, oude-maar-vertrouwde zelfbeelden en, daarachter, een onbewuste kaart van ‘de wereld’. Tot op zekere hoogte werkt dit patroon als een schaduwregering, die onbewust je gedrag stuurt, soms op een nuttige manier, soms op een manier die je beste bedoelingen in de war schopt. Dit patroon in detail leren kennen is een belangrijke stap naar zinvolle verandering.
Leren over je persoonlijkheidsstijl kan je helpen om rigide standpunten los te laten, oude verdedigingen af te werpen en nieuwe patronen van denken, voelen en handelen te creëren.
Het Enneagram biedt een dynamisch kader om je gedrag te begrijpen en om psychische knopen te identificeren die je al vroeg in je jeugd hebt gelegd.
Daarnaast zal het Enneagram ook je hogere capaciteiten onthullen, de talenten en bekwaamheden die van nature bij je stijl horen en de hulpbronnen die aanwezig zijn wanneer je het gelukkigst bent of op je best. Van sommige daarvan ben je je misschien al bewust, terwijl andere je zullen verrassen. In die zin kan het Enneagram werken als een schatkaart, die vele aanwijzingen geeft over waar je je goud kunt vinden.
Sociaal gezien heeft het Enneagram vele positieve toepassingen, van het begrijpen van relaties tot het verbeteren van communicatie tot het omgaan met moeilijke mensen. Dezelfde diepgang van inzicht die je op jezelf toepast, zal de centrale patronen onthullen van mensen die dicht bij jou staan: je moeder, vader, partner, kinderen, collega’s en vrienden.
Het Enneagram zal je helpen je huidige en vroegere relaties te begrijpen en het je gemakkelijker maken om conflicten op het werk en thuis te vermijden. Het zal ook je levenslange intuïties en lessen over de menselijke natuur verduidelijken en verklaren waarom je je tot sommige mensen aangetrokken voelt en problemen hebt met anderen.
Het is mogelijk om de kennis van persoonlijkheidsstijlen op een onverdraagzame manier te gebruiken; om eenvoudigweg je vooroordelen te versterken. Maar, als je accepteert dat persoonlijkheidsverschillen echt en onvrijwillig zijn, dan kun je nuttig anticiperen op de manier waarop ze zullen ontstaan in je relaties. Het is verbluffend te beseffen hoe oprecht verschillend onze kaarten van de werkelijkheid zijn. Als twee mensen hetzelfde doen of zeggen, is dat helemaal niet hetzelfde.
Met de diepgang en nauwkeurigheid van het Enneagram kun je je invoelen in een andere persoonlijkheidsstijl. Wanneer je begrijpt welke de motivatie is die achter het gedrag van iemand met een andere persoonlijkheidsstijl schuilgaat, zullen hun acties en gedrag minder vreemd of vijandig lijken. Vaak leidt dit tot een groter gevoel van compassie. Je zal niet plotseling van iedereen houden, maar je zult ze wel beter begrijpen. Het leren van het Enneagram kan je vermogen om te vergeven vergroten of je op zijn minst helpen te begrijpen wat je niet kunt vergeven.
Het Enneagram geeft je een ‘geheime decoder’ van menselijk gedrag, een extra dimensie van inzicht.
De dimensie van het Enneagram is zo groot, verscheiden en gelaagd dat we tijdens de 2 dagen durende cursus maar op een klein deel daarvan kunnen ingaan. Tijdens de tweedaagse zullen we ons focussen op het Innerlijke Kind van elk persoonlijkheidstype. Het Innerlijke Kind dat we nog steeds met ons meedragen, dat onbewust veel van onze gedragingen beïnvloedt. Dat stukje in ons dat nog steeds de hoop niet heeft opgegeven om ooit eindelijk ‘dat’ te mogen horen van een ander wat het nooit heeft mogen horen (Lost Childhood Message). Dat stukje in ons dat ertoe geleid heeft dat we die bepaalde persoonlijkheidsstijl ontwikkeld hebben.
Het bijzondere van deze cursus is dat we de kennis van het Enneagram ook op emotioneel en lichamelijk vlak laten beleven en niet uitsluitend rationeel laten binnenkomen. Door ons hart en ons lichaam met ons brein te verbinden zal de aangeboden kennis beter geïntegreerd worden. Ons eigen denken kunnen we bedotten. Je hart en je lichaam echter laten zich niets voordoen.
Heb je interesse in deze cursus, kan je je op de website van het Oost West Centrum in Antwerpen inschrijven: zoekwoord ‘Innerlijke Kind en Enneagram’.