Als we stress hebben, reageert ons lichaam onmiddellijk. Stresshormonen komen vrij. De bijnierschors geeft cortisol en adrenaline af. Bloeddruk en pols stijgen, we voelen minder pijn. Het lichaam wordt zo optimaal voorbereid op de komende bedreiging. Dit systeem is echter niet bedoeld als een permanent programma; het zou ons lichaam te veel belasten.
Als we ons niet ontspannen, blijft ons lichaam voortdurend op volle toeren draaien. Als dit over een langere periode gebeurt, kan het zijn dat de stresshormonen niet meer volledig verdwijnen. Maar dat is belangrijk voor ons om te herstellen van de stress en te regenereren. En dat kan het lichaam enkel in regelmatige ontspanningsfasen.
Er zijn wetenschappelijke bewijzen dat hart- en vaatziekten, depressie en diabetes kunnen worden toegeschreven aan permanente stress.
De natuur heeft voorzien dat na elke stressreactie een ontspanningsfase volgt. Daarbij worden stresshormonen uitgeschakeld en komt lichaamseigen morfine vrij. De bloedvaten verwijden zich en de bloeddruk daalt terug. We zijn aangekomen in de ontspanningsmodus.
Als dit natuurlijke ritme van actie en ontspanning verstoord is door bijvoorbeeld chronische stress of angsten kan het voorkomen dat we niet meer vanzelf in de ontspanningsfase terecht komen. Dan kunnen ontspanningstechnieken helpen.
Ademhaling speelt een sleutelrol in de meeste ontspanningstechnieken. Het is wetenschappelijk bewezen dat de ademhaling meetbare effecten heeft op de processen in het lichaam. Als we dieper en langzamer ademen, daalt de hartslag, worden de spieren zachter en daalt de bloeddruk.
Dit komt door het sympathische en parasympathische zenuwstelsel, die bepaalde processen in het lichaam controleren. Als we snel ademen en opgewonden zijn, wordt het sympathische zenuwstelsel geactiveerd. Wanneer we ontspannen zijn en langzamer ademen, treedt het parasympathisch zenuwstelsel in werking. Het is het kalmerende deel van het autonome zenuwstelsel en doet de spieren ontspannen en de hartslag dalen.
Hoe iemand zich het best ontspant is heel individueel. Maar er zijn enkele methoden waarvan de ontspannende werking wetenschappelijk is bewezen. Dit zijn voornamelijk Yoga, Meditatie, Hartcoherentietraining (Focus 6-ademhaling), Progressieve Ontspanning volgens Jacobson. Deze methoden worden aangeleerd in mijn Start-to-Relax-cursus. Of je boekt een Shiatsumassage, heerlijk ontspannen zonder iets te doen !