De Progressieve Relaxatie (PR)-methode werd al zo’n honderd jaar geleden ontwikkeld door de Amerikaanse arts Edmund Jacobson. Hij zelf noemde het progressive muscle relaxation. De effectiviteit van deze methode bij lichamelijke en psychische klachten is ondertussen voldoende wetenschappelijk bewezen.
We kennen het allemaal: als het op het werk of in het privéleven druk wordt en we onder stress staan, reageert ons lichaam door spanning op te bouwen. We trekken de schouders op, we bijten de tanden op elkaar, we klemmen de handen tot vuisten.
Dit is een typische stressreactie die er ooit voor zorgde dat we als soort overleefd hebben. Doordat de spiertonus toeneemt, bereidt zich ons lichaam voor om gepast op een bedreiging te reageren: vluchten of vechten. Als geen van beiden mogelijk is, is er nog de optie bevriezen. Gezien we in onze moderne tijden meestal niet met een reëel gevaar te maken hebben en we dan ook niet echt gaan vechten noch vluchten, blijven we met die spanning in ons lichaam zitten. Ook bij bevriezen kunnen we de spanning die in ons lichaam zit niet van ons afschudden.
Bijzonder gevoelig voor het opslaan van spanningen zijn de nek, schouders en rug, de kaakspieren, het voorhoofd, de handen en de kuiten.
Wanneer stress langdurig is, kan het een probleem worden. We weten niet meer hoe we die opgestapelde spanning uit ons lichaam krijgen. Ons lichaam kent het op de duur niet anders en we gaan de spanning als normaal beschouwen. Veel mensen zijn vergeten hoe ze de toegenomen spanning in het dagelijks leven kunnen waarnemen en zijn er regelrecht doof voor. Het leren van de PR-methode creëert een gevoeligheid voor de huidige spanningstoestand, het verschil tussen spanning en ontspanning wordt dan weer voelbaar. Doel van de training is om de spanning ook los te laten, zowel de spierspanning als de mentale spanning.
Edmund Jacobson ging bij de ontwikkeling van de PR-methode uit van een heel eenvoudig principe: eerst aanspannen dan ontspannen. Zoals een pendel eerst naar de ene kant uitzwaait om dan naar de andere kant te zwaaien, is het gemakkelijker om eerst je spieren aan te spannen zodat ze nadien gemakkelijker kunnen ontspannen.
Bij de PR-methode ga je dus verschillende spiergroepen over heel je lichaam een 10-tal seconden aanspannen en daarna 30 tot 45 seconden ontspannen. In die ontspanningsfase ontstaat een aangenaam gevoel van ontspanning dat zich, naarmate de oefening vordert, verspreidt over heel je lichaam.
Wat zo eenvoudig klinkt heeft toch een duidelijk effect op het lichaam. De spiertonus neemt af en er is een meetbare daling van het hartritme, de ademhalingsfrequentie en de bloeddruk. Zo wordt het gevoel van innerlijke rust op de duur een serieus te nemen tegenspeler bij toestanden van stress, pijn of slapeloosheid.
Blijf je deze oefening dagelijks doen heeft de spierontspanning ook effecten op mentaal vlak.
De methode heet niet voor niets progressieve relaxatie, progressie betekent: in stapjes vooruitgaan. De progressieve ontspanning van de spieren kan op termijn ook mentale blokkades loslaten.
Met de PR-Methode zal je in staat zijn om lichaam en geest in een ontspannen toestand te brengen, zelfs onder stress. Als je deze methode eenmaal onder de knie hebt, zal je in de toekomst in staat zijn om met meer gelatenheid te functioneren onder stress. Doordat je gebruik kan maken van deze ontspanningsmethode krijg je een gevoel van geringere kwetsbaarheid. Bij een doorgedreven training verhoogt het je veerkracht ten opzichte van stress.
Dat komt niet van vandaag op morgen. Oefening is noodzakelijk, net zoals je niet van vandaag op morgen 5 km kan joggen als je dat nog nooit gedaan hebt. En net zoals bij een looptraining, zal je vaardigheid verdwijnen als je de training opgeeft.
Als beginner met de PR-Methode oefen je dagelijks de hele serie met hulp van een opname met gesproken aanwijzingen. (Vraag je opname aan via het contactformulier) Dit duurt 20 tot 30 minuten. Na een viertal weken verkorten we de oefening waarbij we meerdere spiergroepen samen aanspannen. Als dat goed ingeoefend is kunnen we de oefening verkorten tot enkele minuten. Dat maakt dat ze erg handig wordt om toe te passen in alle mogelijk situaties in het dagelijks leven.
Door de oefening dagelijks te doen over een termijn van meerdere weken wordt een neuronale verbinding gecreëerd, een soort van programmatie in de hersenen. We voegen bij de dagelijkse oefeningen ook een rustwoord toe, dat dan als autosuggestie dient.